Osadnictwo na terenie gminy Stare Bogaczowice ma bogatą historię. Chwaliszów oraz Stare Bogaczowice po raz pierwszy wymienione są w dokumentach z 1228 roku w aktach związanych z założeniem klasztoru henrykowskiego. W 1292 roku Chwaliszów wraz z Starymi Bogaczowicami zostały przekazane Cystersom w Krzeszowie. Poprzez nadania Bolka I posiadłości cysterskie były rozszerzane i objęły wsie Gostków i Nowe Bogaczowice. Wieś Struga wymieniana w 1290 roku stanowiła siedzibę rycerską. Z majątkiem w Strudze związana była wieś Cieszów oraz Lubomin. Natomiast Jabłów należał do właścicieli Czarnego Boru. Rozwijające się osadnictwo wiejskie na tym terenie związane z gospodarką rolną oraz uprawianiem rzemiosła zostało zahamowane w okresie wojny trzydziestoletniej. Na obszarze obecnej gminy kwitła działalność rzemieślnicza oraz przemysłowa: włókiennictwo (Gostków, Nowe Bogaczowice), górnictwo: eksploatacja wapieni, rud żelaza i rud srebra.

Po przerwie spowodowanej wojną trzydziestoletnią następuje dalszy rozwój górnictwa. Czynne są w Jabłowie: kopalnia rud żelaza, dwie kopalnie węgla kamiennego oraz kopalnie rud srebra i ołowiu. W niewielkim zakresie kopalnictwo rud występuje również we wsi Stare Bogaczowice. Poziom rozwoju gospodarczego był na tym terenie wysoki. Według danych źródłowych w okresie od XVI w. do XX w. następował stały przyrost mieszkańców. Wyposażenie poszczególnych wsi w usługi oraz miejsca pracy przedstawiało się z reguły następująco: dwie szkoły (katolicka i ewangelicka, dom parafialny, folwark, kilka młynów wodnych, gorzelnia, browar, cegielnia, kilka warsztatów tkackich, karczma, inne warsztaty usługowe oraz kuźnia). W Starych Bogaczowicach wykorzystywano dla celów leczniczych wody mineralne. Poszczególne wsie należały pierwotnie do księstwa Świdnickiego. Później do powiatu wałbrzyskiego. Struga i Cieszów, a po reformie administracyjnej w 1934 r. również pozostałe wsie znalazły się w powiecie wałbrzyskim po likwidacji powiatu bolkowskiego.

Do I wojny światowej w Starych Bogaczowicach były dwie szkoły, katolicka i protestancka, parafia, dwór, kilka młynów wodnych, browar, gorzelnia, murarstwo, kilka warsztatów tkackich, zajazd, kuźnia i kilka innych warsztatów. W latach 20-tych i 30-tych XX wieku zaczęła rozwijać się turystyka. Zbudowano kilka małych hoteli i restauracji, pijalnię wody mineralnej. Wieś Stare Bogaczowice uzyskała status zdroju. Podobnie pobliski Cieszów. Po II wojnie światowej pijalnie zaniedbano i ostatecznie rozebrano w latach 50-tych. W okresie międzywojennym znacznie rozwinęła się hodowla bydła i owiec. Rozbudowano gospodarstwa, powstały wielkie ceglane stodoły i stajnie. W większości budynki te przetrwały do dzisiaj. Obecnie wykorzystywane są w niewielkim stopniu. Przewaga gruntów rolnych i leśnych świadczy o charakterze gminy. W strukturze gruntów rolnych duży odsetek zajmują trwałe użytki zielone. Gmina charakteryzuje się stosunkowo dużą powierzchnią terenów leśnych

Rejestr zabytków architektury i budownictwa
Bogata przeszłość historyczna uwidoczniona jest w zabytkach architektury i budownictwa wpisanych do rejestru zabytków oraz wykazu zabytków.

Najcenniejsze zabytki na terenie gminy :

Chwaliszów

dom ryglowy

Cieszów

zamek Cisy - ruina

Gostków

kościół para. p.w. św.Rodziny

Gostków

wiatrak holenderski

Jabłów

kościół fil. p.w. MB Częstochowskiej

Lubomin

kościół paraf. p.w. św. Józefa Oblubieńca

Stare Bogaczowice

kościół paraf. p.w. św. Józefa Oblubieńca

Stare Bogaczowice

cmentarz przy kościele paraf. p.w. ś. Józefa Oblubieńca

Stare Bogaczowice

kościół powangelicki

Stare Bogaczowice

klasztor pocysterski,

Stare Bogaczowice

kaplica św. Anny

Struga

kościół paraf. p. w. MB Bolesnej

Struga

dzwonnica cmentarna

Struga

pałac

Struga

park

Budowle proponowane do obiecia wpisem do rejestru zabytków

1.

Cieszów

Zespół ruin pięciu piecy wapienniczych, XVIII w.

2.

Gostków

Zespół kościoła ewangelickiego: kościół, mur., 1785, szkołę ewangelicką, mur., pocz. XIX, dom pastora, mur., 2 pół. XIX, cmentarz ewangelicki, XIX.

3.

Stare Bogaczowice

Ruina kościoła Św. Mikołaja, mur., XV/XVIII.



HISTORIA POWODZI